مطالعات کانی شناسی و ژئوشیمیایی دگرسانی گرمابی و کانی زایی در کوه طشتاب خور (شمال شرق اصفهان)

کوه موتنگ، از قله های رشته کوه طشتاب خور در فاصله ی 25 کیلومتری از شهرستان خور استان اصفهان قرار دارد. معادن بنتونیت متعددی در این منطقه بر اثردگرسانی ولکانیک های ائوسن شکل گرفته اند. مطالعات پتروگرافی در پیوند با داده‏های ژئوشیمیایی ترکیب سنگ های آتشفشانی منطقه را از نوع آندزیت - بازالت نشان می‏دهد.کانی های اصلی سازنده ی این سنگ ها شامل پلاژیوکلاز، پیروکسن و اولیوین است. نمودار های ژئوشیمیایی نشان می دهند که ولکانیک های مورد بررسی از ماگمای کالک آلکالن پر پتاسیم تا شوشونیتی متبلور شده اند. از لحاظ موقعیت تکتونیکی این سنگ ها مربوط به فرورانش بوده و در محدوده ی پشت قوس واقع شده اند. ترکیبات سیلیسی منطقه شامل آگات ها، ژئودها، ژاسپروئید ها و رگه های سیلیسی می باشد که در اثر فعالیت‏های گرمابی دما پایین با منشاء جوی ، در منطقه بوجود آمده اند. آنالیز xrd ترکیب کانی های رسی منطقه را از نوع مونت موریلونیت سدیم دار و میزان اندکی از کائولینیت به علاوه ی کوارتز، کلسیت و کریستوبالیت نشان می دهد. نمودار های طبقه بندی کانی های گروه اسمکتیت که بر اساس نسبت کاتیون های اکتائدر تنظیم شده نشا ن می دهد نمونه های مورد بررسی از نوع حدواسط دی اکتائدر هستند و ترکیب کانی شناسی آنها در محدوده ی بدلیت تا مونت موریلونیت سدیم دار قرار می گیرد. فرآیند دگرسانی موجب شده کلیه ی عناصر بجز سزیم از محیط خارج شوند. بیشترین میزان تغییرات در مورد عناصر آلکالن و عناصر لیتوفیل بزرگ یون مشاهده می شود و کمترین میزان تغییرات مربوط به آلومینیوم، تیتانیوم و فلز روی است. بنتونیت های معدن کویر خور تحت تاثیر دگرسانی گرمابی با دمایی در حدودc °83 شکل گرفته اند. سیالات دگرسان کننده در این منطقه، دارای منشاء جوی هستند که در اثر فعالیت گسل های منطقه به سطح رسیده اند. این فعالیت احتمالاً در اثر تنش های تراکمی میوسن اتفاق افتاده است.